Relyatsion ma'lumotlar bazasi
Relyatsion ma'lumotlar bazasi nima?
Relyatsion ma'lumotlar bazasi ma'lumotlarni bir-biriga bo'g'liq holda bir qancha jadvallarga bo'lib saqlaydigan ma'lumotlar bazasi turi. Relyatsion ma'lumotlar bazasi ma'lumotlarni jadvallarda ko'rsatishga asoslanadi. Relyatsion ma'lumotlar bazasida ustun, satr tushunchalar mavjud. Har bir satr noyob kalit deb ataladigan noyob identifikatorga ega bo'ladi.
Relyatsion ma'lumotlar bazasiga misol
Aytaylik kitob savdosi bilan shug'ulanadigan do'kon egasi mijozlari ma'lumotlarini har doim saqlab yuradi. Ismi, yoshi, jinsi, telefon raqami va qanday kitob xarid qilgani haqida.
Misol uchun ma'lumotlarni an'anaviy ko'rinishda quyidagicha saqlashadi:
T/R | ismi | yoshi | jinsi | telefon raqami | xarid |
---|---|---|---|---|---|
1 | Xoshimjon | 18 | Erkak | +998901234567 | Python asoslari |
2 | Xoshimjon | 18 | Erkak | +998901234567 | Tarmoq asoslari |
3 | Maftuna | 50 | Ayol | +998901234568 | Linux commands |
4 | Shaxnoza | 30 | Ayol | +998901234569 | Atom odatlar |
5 | Shaxnoza | 30 | Ayol | +998901234569 | Biznes sirlari |
6 | Muhammad | 25 | Erkak | +998901234570 | Biznes boshlash |
Bu yerda ma'lumotlar to'g'ri tartib bilan saqlangan. Relyatsion ma'lumotlar bazasi turi buni boshqacharoq saqlashni taklif qiladi.
Chunki bu jadvalda Xoshimjon
, Shaxnoza
birdan ortqi savdo qilgan, jadvalda ham ikki marta ko'rsatilgan. Agarda Xoshimjonni telefon raqami o'zgargan bo'lsa buni o'zgartirish juda noqulay bo'lishi mumkin va
jadvalda ma'lumot takrorlanib qolyapdi, bu esa ortiqcha joy degani. Relyatsion ma'lumotlar bazasi turi buni quyidagicha ko'rinishini taklif qiladi.
Bu jadvlani ikkita jadvalga bo'lish ya'ni mijozlar
va savdolar
jadvallariga.
Mijozlar jadvali:
mijoz_id | ismi | yoshi | jinsi | telefon raqami |
---|---|---|---|---|
1 | Xoshimjon | 18 | Erkak | +998901234567 |
2 | Maftuna | 50 | Ayol | +998901234568 |
3 | Shaxnoza | 30 | Ayol | +998901234569 |
4 | Muhammad | 25 | Erkak | +998901234570 |
Savdo jadvali:
savdo_id | xarid | mijoz_id |
---|---|---|
1 | Python asoslari | 1 |
2 | Tarmoq asoslari | 1 |
3 | Linux commands | 2 |
4 | Atom odatlar | 3 |
5 | Biznes sirlari | 3 |
6 | Biznes boshlash | 4 |
savdo_id
va mijoz_id
yuqorida aytilgan Har bir satr noyob kalit deb ataladigan noyob identifikatorga ega bo'ladi.
ta'rifa aytilgan identifikator hisoblanadi.
Ma'lumotlarni yuqorida ko'rsatib o'tganimiz kabi bir nechta jadvallarda saqlash Relyatsion ma'lumotlar bazasi ma'lumotlarni bir-biriga bo'g'liq holda bir qancha jadvallarga bo'lib saqlaydigan ma'lumotlar bazasi turi.
ta'rifiga mos keladi.
Relyatsion ma'lumotlar bazasi misoli
Kichik biznes o'z mahsulotlariga buyurtmalarni qayta ishlash uchun foydalanishi mumkin bo'lgan ikkita jadvalning oddiy misoli. Birinchi jadval mijozlar ma'lumotlari jadvalidir, shuning uchun har bir yozuvda mijozning ismi, manzili, jo'natish va to'lov ma'lumotlari, telefon raqami va boshqa aloqa ma'lumotlari mavjud. Axborotning har bir biti (har bir atribut) o'z ustunida joylashgan va ma'lumotlar bazasi har bir qatorga noyob ID (kalit) tayinlaydi. Ikkinchi jadvalda - mijozning buyurtma jadvali - har bir yozuv buyurtma bergan mijozning identifikatorini, buyurtma qilingan mahsulot, miqdor, tanlangan o'lcham va rangni va boshqalarni o'z ichiga oladi - lekin mijozning nomi yoki aloqa ma'lumotlari emas.
Ushbu ikkita jadvalda faqat bitta umumiy narsa bor: ID ustuni (kalit). Ammo bu umumiy ustun tufayli relyatsion ma'lumotlar bazasi ikkita jadval o'rtasida munosabatlar yaratishi mumkin. Keyin, kompaniyaning buyurtmani qayta ishlash ilovasi ma'lumotlar bazasiga buyurtma yuborganida, ma'lumotlar bazasi mijozning buyurtma jadvaliga o'tishi, mahsulot buyurtmasi haqida to'g'ri ma'lumotni olishi va mijozning hisob-kitobi va jo'natishini qidirish uchun ushbu jadvaldagi mijoz identifikatoridan foydalanishi mumkin. mijoz ma'lumotlar jadvalidagi ma'lumotlar. Keyin ombor to'g'ri mahsulotni tortib olishi mumkin, mijoz buyurtmani o'z vaqtida etkazib berishi mumkin va kompaniya to'lovni olishi mumkin.