Skip to content

Ekarandan ma'lumot kiritish.

Ekrandan ma'lumot kiritish ba'zi vaqtda zarur bo'ladi. Pythonda input deb nomlangan funksiya mavjud ushbu funksiya konsoldan ma'lumot olish uchun ishlatiladi. Quyida misolni ishlatib ko'ring va tushunishga harakat qiling.

print("Ismingiz nima?")
ism = input()
print("Sizning ismingiz = ", ism)
Ekarga Ismingiz nima? so'rovidan keyin ismingizni kiriting va nima jarayon bo'layotganini tahlil qiling.

Ma'lumot kiritishga yana bir misol ko'rsamiz,

ism = input("Ismingizni kiriting ")
print("Sizning ismingiz = ", ism)

Natija:

Ismingizni kiriting Farrux
Sizning ismingiz =  Farrux

Bu yerda input funksiyasi so'rovniham yozdik kodizmi shunda qisqaroq bo'ladi.

input funksiyasi orqali kiritilgan ma'lumotlar qanday turda bo'ladi? Keling tekshirib ko'ramiz.

data = input("Kiriting = ")
print(type(data))

Natija:

Kiriting = 15
<class 'str'>

15 raqamini kiritdik lekin bizga input matn(str) turida olib berid. Demak xulosa qilsak input barcha ma'lumotlarni matn(str) turida qabul qiladi. Agar biz ikki sonni input orqali qabul qilib qo'shmoqchi bo'lsak nima qilamiz? Chunki Python ularni matn(str) deb qabul qiladi. Keling buni ham tekshirib ko'ramiz.

1
2
3
4
a = input("a = ")
b = input("b = ")
c = a + b
print("Natija: ", c)

Natija:

a = 5
b = 6
Natija:  56

Qiziq natija to'g'rimi? :)

Kelish buni tushinishga harakat qilamiz. Pythonda + amali matnlar bilan ishlatilganda shunchagi qo'shiluvchilarni bitta satr qilib birlashtirib qo'shadi. Agar ular son bo'lsa ularni yig'indisini hisoblaydi. Ko'ryapsizmi ma'lumot urlar qanchalik muhim ekanligini, agar bu xatoni biror hisob kitob tizimida qilsangiz bu tizim egalariga juda katta zarar keltirishi mumkin. Ma'lumot turlari bilan ishlaganda yana bir muamoga duch kelishingiz mumkin bu muamo turlarning har xilligi. Agar a va b turdagi ma'lumotlarni biri birga qo'shimoqchi bo'lsak ikkalasi ham bitta turda bo'lshi zarur. Bunday bo'lmasa bizga xatolik xabarini beradi. Quyida kichik misol ko'ramiz.

a = 5
b = '6'
c = a + b
print(c)

Natija:

TypeError: unsupported operand type(s) for +: 'int' and 'str'

Xo'sh unda muamoga yechim bormi? Ha albatta bor. Python bilan(boshqa dasturlash tillaridaham mavjud) Type Casting qilishimiz mumkin. Quyida bu haqida o'qishingiz mumkin.

Boshqa turga o'girish

a turdan b turga o'girish Type casting deb yuritiladi. Keling buni misollar bilan tushinishga harakat qililb ko'ramiz. Deylik bizga a va b o'zgaruvchilar berilgan ular str turida biz ularni int turiga o'girishimiz zarur bu holat quyidagchia amalga oshiriladi.

a = '1'
b = '5'
c = int(a) + int(b)
print(c)

Natija:

6

Yoki:

a = int('1')
b = int('5')
c = a + b
print(c)
Natija:

6

Endi shu o'rganganlarimizni ozroq murakkabroq ko'rinishda ya'ni input funksiyasi bilan birga o'rganamiz.

1
2
3
4
a = int(input("a = "))
b = int(input("b = "))
c = a + b
print("Natija: ", c)

Yoki:

1
2
3
4
a = input("a = ")
b = input("b = ")
c = int(a) + int(b)
print("Natija: ", c)

Natija:

a = 5
b = 1
Natija: 6

Bugun o'rganishim kerak bo'lgan tushunchalar shular edi. Keyingi darsda ko'rishguncha.